rękojmia i gwarancja

O rękojmi i gwarancji raz jeszcze

Autor: Paulina Bienioszek-Niepsuj

Uprawnienia z rękojmi i gwarancji są od siebie całkowicie niezależne. Odmienność dotyczy nie tylko źródła ich ustanowienia, ale także ich przedmiotu, zakresu oraz czasu trwania. Temat jest niezwykle istotny i mający swój szeroki wymiar praktyczny, a jednocześnie częstokroć całkowicie błędnie rozumiany. Zawiłe zagadnienie rękojmi i gwarancji pragniemy pokrótce wyjaśnić poniżej z zastrzeżeniem, że każda sytuacja prawna wymaga indywidualnej oceny i analizy.

Zgodnie z treścią art. 556 kc, odpowiedzialność sprzedawcy wobec kupującego z tytułu rękojmi przysługuje z mocy samego prawa. Ustawodawca jednoznacznie określa, jakie przysługują kupującemu w ramach rękojmi typy roszczeń za wady fizyczne i prawne rzeczy sprzedanej oraz jakie są skutki wystąpienia ewentualnej wadliwości rzeczy. Pojęcie wady fizycznej rzeczy należy rozumieć szeroko. Jeżeli zatem towar nie ma właściwości, które mieć powinien lub takich, o których istnieniu sprzedawca nas zapewniał albo też towar nie nadaje się do celu określonego umową, wówczas mowa o wadzie fizycznej rzeczy sprzedanej.

Przepisy kodeku cywilnego określają katalog roszczeń przysługujących kupującemu, zgodnie z którym w przypadku wystąpienia wady towaru ma on prawo żądać: (a) naprawy rzeczy wadliwej, (b) wymiany rzeczy na nową, (c) obniżenia ceny, czy też (d) może odstąpić od umowy. Należy jednakże mieć na uwadze, że w pierwszej kolejności, o ile nie jest to nadmiernie niedogodne dla kupującego, strona sprzedająca może wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunąć. Sprzedający jednakże jest zobowiązany działać niezwłocznie. Prawo do odstąpienia od umowy traktowane jest jako ostateczność i przysługuje tylko wówczas, gdy wada rzeczy sprzedanej ma charakter istotny.

W sytuacjach pomiędzy przedsiębiorcami, strony mogą w sposób dowolny kształtować odpowiedzialność z tytułu rękojmi, a zatem możliwe jest jej umowne rozszerzenie, ograniczenie, a także całkowita rezygnacja z tej formy odpowiedzialności przez sprzedającego. Wyłączenie rękojmi pomiędzy stronami pozostaje bez wpływu na ewentualne roszczenia kupującego o odszkodowanie, zapłatę kar umownych etc.

Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem 2 lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – przed upływem 5 lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. Należy jednakże mieć na uwadze, że roszczenie z tytułu rękojmi o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem 1 roku, licząc od dnia definitywnego wykrycia wady.

Od rękojmi należy odróżnić gwarancję. Uprawnienia kupującego wynikające z gwarancji, w przeciwieństwie do rękojmi, nie są określone przepisami prawa, a wynikają z umowy lub dokumentu gwarancyjnego. To strony umowy w dowolny sposób kształtują zasady i warunki odpowiedzialności gwarancyjnej sprzedawcy. W umowie lub dokumencie gwarancyjnym, gwarant (sprzedawca, producent, importer lub inny podmiot) określa jaki jest zatem czas trwania gwarancji, a także jaki jest zakres i przedmiot wad stanowiących podstawę zgłoszenia przez kupującego roszczeń z tytułu gwarancji. To, że dana wada towaru nie została objęta dokumentem gwarancyjnym nie oznacza, że kupujący nie może żądać usunięcia wady rzeczy sprzedanej w ramach uprawnień z rękojmi.

Dokument gwarancyjny zawiera podstawowe informacje potrzebne do wykonywania uprawnień z niego wynikających. Udzielenie gwarancji jest jednostronną czynnością prawną, a przesłanką skuteczności gwarancji nie jest udzielenie dokumentu gwarancyjnego. Do udzielenia gwarancji wystarczy bowiem już samo oświadczenie gwarancyjne, udzielone także za pośrednictwem reklamy.

Ustawodawca w treści art. 577 kc przykładowo wskazuje, że roszczenie gwarancyjne może polegać na (a) zwrocie zapłaconej ceny, (b) wymianie rzeczy bądź (c) naprawie rzeczy oraz zapewnieniu innych usług.

Jeżeli gwarant nie wskazał innego terminu, odpowiedzialność z tytułu udzielonej gwarancji wynosi 2 lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.

Rękojmia, a gwarancja, radca prawny Katowice – zapraszamy do współpracy.

Autor: Paulina Bienioszek-Niepsuj ZOBACZ MÓJ PROFIL