Autor: Beata Pawlas

Z doświadczenia wiemy, że przy rozpoczęciu działalności uwaga start-up’ów skupia się głównie na samym pomyśle i jego technicznych czy marketingowych możliwościach wykorzystania, a nie na jego ochronie. Warto jednak przyjrzeć się możliwościom prawnym, tak aby początkowy entuzjazm nie przerodził się w późniejsze rozczarowanie. Poniżej przedstawimy kilka możliwości z zakresu ochrony własności intelektualnej zabezpieczenia się przed nieuczciwymi konkurentami.

Co chroni prawo autorskie?

Sam pomysł nie korzysta z ochrony prawnej. Prawo autorskie chroni tylko takie przejawy indywidualnej działalności (utwory), które są ustalone czy wyrażone w jakiejkolwiek postaci. Poza taką ochroną pozostają ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne. Jeśli na wstępnym etapie rozwinięcie własnego biznesu czy podjęcie działalności wymaga udziału osób trzecich najprostszym sposobem ochrony pomysłu jest podpisanie z osobami zaangażowanymi w rozwój start-up’u umowy o zachowaniu poufności.

Na etapie planowania warto też przeanalizować czy sam pomysł na biznes lub projektowane produkty, grafiki, nazwy czy loga nie będą naruszały zasad konkurencji i albo ochrony własności intelektualnej innych podmiotów. Dobrze przeprowadzona analiza prawna pod tym kątem uchroni stary-up’y przed zablokowaniem prowadzenia ich działalności przez inne podmioty a także przed roszczeniami finansowymi za naruszenie praw ochronnych lub praw autorskich.

Prawo autorskie pozwala skutecznie chronić nazwę (firmę) start-up’u, logo (oznaczenie), domenę, bazy danych, nowe programy komputerowe. Dalsza ochrona wynika z prawa własności przemysłowej, która obejmuje rejestrację oznaczeń jako znaków towarowych oraz rejestrację produktów jako znaki towarowe czy wzory przemysłowe, użytkowe) oraz rejestrację patentów, wynalazków.

Aby skorzystać z ochrony przewidzianej prawem autorskim wystarczy jedynie aby nazwa, oznaczenie, logo itp. spełniały przesłanki uznania za utwór. Mimo, że prawo autorskie przewiduje skuteczną ochronę przed naruszeniami to w rzeczywistości rynkowej konkurencji pewniejszą ochronę zapewni rejestracja oznaczenia lub produktu przewidziana w prawie własności przemysłowej. W zależności od potrzeb prawa ochronne mogą dotyczyć znaków towarowych, wzorów przesyłowych, patentów czy wynalazków. Rejestracja wymaga co prawda wszczęcia określonej procedury i wniesienia opłat, jednak w przypadku naruszenia praw ochronnych można zablokować działania konkurencyjnego podmiotu i domagać się m.in. sprostowania, przeprosin, zaniechania rozpowszechniania określonych informacji, wstrzymania rozpowszechniania pod daną marką (firmą, nazwą), wstrzymania rozpowszechniania wprowadzających w błąd produktów czy opakowań, zatrzymania określonej kampanii reklamowo marketingowej, odszkodowania.

Przy rozwijaniu start-up’u warto także pamiętać o skutecznym nabywaniu wszelkich praw do oznaczeń, grafik, projektów czy materiałów marketingowych, które niejednokrotnie powstają przy udziale osób trzecich, specjalistów w danej branży (graficy, projektanci, informatycy, twórcy stron internetowych). W takich przypadkach należy zadbać by umowa będąca podstawą współpracy (np. o dzieło, zlecenia) zawierała w właściwy sposób sprecyzowane postanowienia o przeniesieniu majątkowych praw autorskich w jak najszerszym zakresie i w dobrze określonych polach eksploatacji.

Klauzula NDA

Na know-how start-up’u (tajemnicę przedsiębiorstwa) oprócz powyższych elementów składających się na dobra intelektualne w utrwalonej postaci objętej ochroną składa się także wiedza i doświadczenie towarzyszące ww. rozwiązaniom. W tym zakresie sposobem ochrony są umowy o ochronie poufności informacji (tzw. klauzule NDA), które precyzyjnie powinny określać przedmiot i zakres ochrony. W uzasadnionych przypadkach warto wprowadzić także jasne procedury dotyczące dostępu do informacji w tym w zakresie ochrony fizycznego dostępu do danych. A najlepiej skonsultować to z fachowcami, którzy przygotują odpowiednie umowy i regulacje.

Nasza Kancelaria w Katowicach, jak zawsze, jest do dyspozycji w takich przypadkach – zapraszamy do kontaktu.

Autor: Beata Pawlac ZOBACZ MÓJ PROFIL